Toen ik vanmorgen mijn boterham wilde beleggen, bleek de keuze zeer beperkt. Ik had hagelslag en hagelslag. Verder niks. Dan kan ik denken ‘Oh, dit is balen. Ik heb alleen maar hagelslag en daar heb ik helemaal geen zin in. Waarom is er nou niks anders in huis? Wordt het zo’n dag? Dat heb ik weer!’. Of: ‘Ok… dat is niet veel keuze. Maar een keer hagelslag is ook best lekker. Later vandaag haal ik wel wat anders.’
Dit herkenbare voorbeeld maakt duidelijk dat je op verschillende manieren met dezelfde situatie om kunt gaan. Niet door iets anders te doen, maar door iets anders te dénken.
Slachtoffer of schepper
Zwart-wit gezien heb je altijd de keuze uit twee mogelijkheden: je bent slachtoffer of schepper.
Met slachtoffer bedoel ik natuurlijk niet letterlijk een slachtoffer van een ongeluk, ramp of andere traumatische ervaring. Het gaat mij om de slachtofferhouding. Alle negatieve dingen ‘overkomen’ jou en jij kunt er niks aan doen. De schuld van de situatie ligt niet bij jou, maar altijd bij een ander. En als jij er niets aan kunt veranderen, dan kun je de situatie ook niet oplossen.
Hoe werkt dat bij de schepper? Deze denkt in mogelijkheden. Vraagt zich af wat zijn eigen aandeel is en zoekt naar een oplossing. Zelfs als de situatie is ontstaan door een ander, dan zorgt de schepper ervoor dat hij er weer bovenop komt. Een omdenker is de schepper in topvorm. Om me heen zie ik dagelijks pure slachtoffers en scheppers. Of een combinatie daarvan’
Wat ben ik?
Ik las voor het eerst over slachtoffer en schepper in het boek Coachen als professie van Ien G.M. van der Pol. Ik dacht direct ‘Ik ben een schepper, want ik wil geen slachtoffer zijn’. Maar als ik heel eerlijk ben, dan schiet ik ook weleens in de slachtofferrol. Het is namelijk best makkelijk om de schuld bij een ander neer te leggen. En als de schuld en het probleem bij een ander liggen, dan hoef ik er verder niks aan te doen. Is het niet mijn verantwoordelijkheid.
Kiezen of kniezen
Bij een tegenslag heb je dus altijd een keuze. ‘Waarom moet dit mij nou weer gebeuren’ of ‘Oeps! En wat nu?’. En ‘Dit wordt nooit wat’ of ‘Hoe kan ik hier wat van maken?’.
Jij bepaalt of je gaat kiezen of kniezen.
Als ik mezelf slachtoffer voel, en dus zielig en onmachtig, vraag ik mezelf af – soms na wat gepruil en gepruttel – ‘Wat zou de schepper nu doen?’. Die vraag levert nieuwe gedachten en nieuwe energie op. Daardoor kan ik als het ware uit die slachtofferrol kruipen. En dat werkt voor mij heel bevrijdend.
Door te ervaren dat je een keuze hebt, word je sterker en groeit je zelfvertrouwen.
Weet jij al hoe het bij jou werkt? Ben je van nature meer een slachtoffer of schepper of mix je er al flink op los? Realiseer je altijd: je BENT niet jouw gedachten, jij DENKT jouw gedachten. En jij kunt zélf kiezen wat je wilt denken!
Wil je meer keuzevrijheid en ervaren hoe het is om dat slachtoffer buitenspel te zetten? Schuif de schepper naar voren. Vind je dat lastig zonder wat extra hulp? Bel of mail me voor een kennismakingsgesprek.
Jan-Zeger Plug
PS Door een afspraak te maken, laat je de schepper al ‘aan het woord’. Had je dat al door?